زمان انتشار : ۱۶ اردیبهشت ,۱۴۰۲ | ساعت : 16:08 | کد خبر : 215709 |
, ,

آینده تنش‌های ایران و آذربایجان؛ فریدون مجلسی: باید از راه‌حل‌های صلح آمیز حمایت شود/ مردم آذری زبان مایل نیستند خصومتی بین ایران و آذربایجان ایجاد شود

شفقنا آینده- یک کارشناس مسائل حوزه قفقاز درباره تنش های پیش آمده بین دو کشور ایران و آذربایجان و آینده این تنش ها می گوید: وظیفه طبیعی یک کشور بزرگ و مادر در این رابطه مثل ایران در ارتباط با ارمنستان و آذربایجان به جای تهدید و جنگ و … اتفاقا پیشقدم شدن و حمایت از راه حل های صلح آمیز است. دوستی دو کشور دوست یعنی آذربایجان و ارمنستان و توسعه سیاسی و اجتماعی آن ها به نفع ایران همسایه است تا بتواند از امکانات و ثروت های متقابل خود و این کشور های جدید الاستقلال بهره مند شود و بهره برساند. نکته بعدی این است که بعد از چهار دهه تجربه باید دولت ها متوجه شده باشند که در امور داخلی یکدیگر نه از لحاظ ایدئولوژی و نه از لحاظ سیاسی دخالت نکنند و اجازه بدهند که با توسعه اقتصادی و اجتماعی و ارتباطات نزدیکتر ملی مرز ها باز شود و رفت و آمد ها نیاز به ویزا نداشته باشد و خود مردم بتوانند بهترین و دوستانه ترین راه حل ها را به اجرا بگذارند و بهره مند شوند.

ایران و جمهوری آذربایجان دو کشور خویشاوند هستند

آقای فریدون مجلسی در گفت وگو با خبرنگار شفقنا آینده در پاسخ به این سوال که روابط بین ایران و آذربایجان در وضعیتی تنش آلود قرار دارد. در روزهای گذشته شاهد اخراج چند دیپلمات آذربایجان از ایران بودیم. این روابط در نهایت به کجا می انجامد؟ اظهار داشت: هر دو طرف باید به این حقیقت اذعان کنند که ایران و جمهوری آذربایجان دو کشور خویشاوند هستند. دو کشوری که طی قرن ها در یک قالب مشابه زندگی کرده اند. فرهنگ و سنت های مشابه وجود دارد، اگر چه ایران کشور مادر محسوب می شود ولی جمهوری آذربایجان حدود دویست سال یک نامادری داشته است. روسیه تغییراتی در آن سنت ها به وجود آورده است. در جمهوری اسلامی هم نگاه خاصی به وجود آورده است که شاید انتظارات اش از جمهوری آذربایجان پیروی از همین روش ها است. نگرانی جمهوری آذربایجان که اصولا بر مبنای سکولاریسم بنا شده است و اجتناب از هر گونه نفوذ مذهب در سیاست است، می شود گفت این میراثی است که از دوران اشغال جمهوری آذربایجان توسط روسیه و بعد شوروی بر جای مانده و برایشان اهمیت دارد.

بین دو کشور یک تنش هایی به وجود آمده که باید از آن ها اجتناب شود

وی با بیان اینکه هر دو کشور ایران و آذربایجان نسبت به یکدیگر تعارفات برادرانه بسیار کرده اند ولی در عمل بین دو کشور یک تنش هایی به وجود آمده که باید از آن ها اجتناب شود، تصریح کرد: نکته دوم رابطه ایران با ارمنستان است. آن هم حالت خویشاوندی نسبی دارد ولی حقیقتی دیگری وجود دارد. دو تکه آذربایجان یعنی نخجوان و سرزمین اصلی از هم جدا مانده اند و با توجه به خصومتی که بین آذربایجان و ارمنستان وجود دارد و منجر به اشغال بیست درصد از خاک جمهوری آذربایجان شد ، آذربایجان ناچار است برای ارتباط با استان نخجوان از ایران بگذرد. نکته دیگر این است که نوعی ناسیونالیسم خام کشور نو بنیاد جمهوری آذربایجان که به دنبال هویت برای کشور شدن می گردد موجب شده بود که کسانی یا احزابی یا نیروهایی در آنجا بلافاصله به فکر این تاریخ سازی و هویت سازی برای خودشان بیفتند و به دنبال این باشند که استان های آذری زبان ایران را ضمیمه خود کنند غافل از اینکه این استان ها قلب اصلی کشور ایران را تشکیل می دهند و این هم نکته ای است که در کشور ایران نسبت به رفتار های جمهوری آذربایجان ایجاد نگرانی کرده است که گاهی از حمایت ترکیه هم در این زمینه برخوردار بودند.

مردم آذری زبان مایل نیستند خصومتی بین ایران و آذربایجان ایجاد شود

وی افزود: نکته دیگر این است که با بیکاری و تورم و عدم اشتغال و… برخی از افکار جوانان را در این سوی ارس متوجه کرده که چگونه در جمهوری آذربایجان که برخی آن را دبی دوم می نامند توسعه شدت یافته و اشتغال زیاد شده و یک الگوی جذاب تری را پیش پا گذاشته که برخی را وسوسه می کند نکته دیگر این است که به هر حال هر گونه واکنش خصمانه ای بین دو کشور باید این را در نظر داشت که مردم آذری زبان که محدود به آذربایجان هم نیستند، نسبت به ملت آذربایجان یک علاقه و تمایلات دوستانه دارند و مایل نیستند به دلیل مسائل ایدئولوژیک و سیاسی و … خصومتی بین ایران و آذربایجان ایجاد شود.

مجلسی با اشاره به اینکه نکته دیگر اهمیت دستیابی ارمنستان به منطقه ناگورنا قره باغ ارمنی نشین است که متاسفانه جمهوری آذربایجان در ابتدای پیدایش خود آن خودمختاری به ارس رسیده از شوروی را در آن منطقه نادیده گرفت و آن منطقه را ضمیمه خاک خود کرد و موجب جنگ اول شد اظهار داشت: نکته دیگر این است که طی جنگ اول ۲۰% از خاک آذربایجان در اشتغال یک کشور کوچکتر ارمنستان قرار گرفت که قدرت و بزرگی و ثروت جمهوری آذربایجان تدریجا این توان را به او داد که بخواهد تلافی کند و زمین های خود را پس بگیرد. نکته دیگر این است که جمهوری آذربایجان تمایلی مشروع دارد که از طریق خاک ارمنستان به صورت پل و تونل و جاده و… ارتباطی مشروع با استان نخجوان خود پیدا کند. متقابلا ارمنستان تمایل دارد که بعد از حل و فصل و استرداد زمین های آذربایجان با آن بخش ارمنی ناگورنا قره باغ ارتباطی زمینی با جاده و تونل و… داشته باشد و رفت و آمدشان تسریع شود. برقراری این ارتباط در ایران به این صورت تعریف شده که آذربایجان خواهان جدا کردن نوار مرزی ارمنستان و ایران و ضمیمه کردن آن به خاک خودش است که برای دولت ایران چنین نواری و چنین واگذاری قابل قبول نیست. این وضعیت برای جامعه بین الملل هم قابل قبول نیست و برای ارمنستان هم قابل قبول نیست این بهانه باید برکنار شود و باید این ارتباطات بین قطعات جدا مانده نخجوان از خاک اصلی آذربایجان و ناگورنا قره باغ ارمنی نشین از ارمنستان باید با هم حل و فصل شود و زمینه صلح فراهم شود.

دوستی دو کشور آذربایجان و ارمنستان به نفع ایران همسایه است

وی تصریح کرد: وظیفه طبیعی یک کشور بزرگ و مادر در این رابطه مثل ایران در ارتباط با ارمنستان و آذربایجان به جای تهدید و جنگ و … اتفاقا پیشقدم شدن و حمایت از راه حل های صلح آمیز است. دوستی دو کشور دوست یعنی آذربایجان و ارمنستان و توسعه سیاسی و اجتماعی آن ها به نفع ایران همسایه است تا بتواند از امکانات و ثروت های متقابل خود و این کشور های جدید الاستقلال بهره مند شود و بهره برساند. نکته بعدی این است که بعد از چهار دهه تجربه باید دولت ها متوجه شده باشند که در امور داخلی یکدیگر نه از لحاظ ایدئولوژی و نه از لحاظ سیاسی دخالت نکنند و اجازه بدهند که با توسعه اقتصادی و اجتماعی و ارتباطات نزدیکتر ملی مرز ها باز شود و رفت و آمد ها نیاز به ویزا نداشته باشد و خود مردم بتوانند بهترین و دوستانه ترین راه حل ها را به اجرا بگذارند و بهره مند شوند.

جمهوری اسلامی با ارتباط سیاسی آذربایجان و اسرائیل آزرده است

مجلسی در خصوص اینکه پیش بینی شما از این تنش ها چیست؟ آیا می توان گفت ارتباط ایران و آذربایجان در آینده نزدیک خصمانه تر خواهد شد؟ گفت: ارتباطات خصمانه است چون جمهوری اسلامی با ارتباط سیاسی آذربایجان و اسرائیل آزرده است. جمهوری آذربایجان هم ادعا می کند به دلیل دخالت های مذهبی و توقعات پدرانه و مادرانه جمهوری اسلامی نسبت به کشورش نگران است. به عقیده من نه آذربایجان از رفتار های خود دست بر می دارد و نه ایران ولی رفتار های خصومت آمیز جز ایجاد هزینه برای دو کشور ثمر دیگری ندارد. به عقیده من طرف بزرگتر باید با درک بیشتری موضوع را بپذیرد و به استقلال و تمامیت ارضی کشورها احترام گذارد و در شرایط برقراری ارتباط می توان زمینه هایی برای دوستی بیشتر فراهم کرد. برخی از کشور های اسلامی و عربی با اسرائیل رابطه برقرار کرده اند و نباید این مساله موجب جدایی بین برادرترین کشورها یعنی ایران و جمهوری آذربایجان شود.

وی در مورد اینکه آیا احتمال میانجیگری کشور ثالثی وجود دارد؟ تاکید کرد: ترکیه خود جانبداری ویژه ای برای خود دارد و روسیه کشوری به عنوان دشمن تاریخی ایران و آذربایجان شناخته می شود و معنی ندارد که کشور خویشاوند اصلی و مهمی مثل ایران برای ارتباط با کشور برادری مثل جمهوری اذربایجان از بیگانه ای که به دنبال منافع خود و گاهی اوقات به دنبال تفرقه افکنی است کمک بگیرد. به عنوان کشوری بالغ و مستقل و مطمئن بهتر است خود مستقیما قدم پیش بگذارند و در امور داخلی هم دخالت نکنند بخصوص ترکیه و ارمنستان را نصیحت کنند که ارتباطات فیزیکی را برای ایجاد دستیابی به سرزمین ها را رعایت کنند.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.