زمان انتشار : ۲۷ مهر ,۱۴۰۰ | ساعت : 10:51 | کد خبر : 214617 |
, ,

دکتر مومنی: احتمالا ترتیبات امنیتی منطقه تغییر کند/ می‌خواهند کاری که با لیبی کردند با ایران انجام بدهند/ مشکل ما سیاست‌گذاری محفلی و رفاقتی است نه ملی

شفقنا آینده- دکتر میرقاسم مومنی، مدیر موسسه مطالعات بین المللی چشم انداز ابرار نوین و کارشناس دیپلماسی عمومی و مسائل بین الملل درباره چشم انداز روابط ایران و کشورهای همسایه گفت: واقعیت این است که مسائلی که ایران در مرزهای شمال غرب خود دارد از جمله آذربایجان یا سیاست هایی که ترکیه به دنبال آن است یا مسائل و مشکلات ایران در مرزهای شرقی خود با افغانستان موضوعی فرا منطقه ای است و اینطور نیست که ایران یک شبه با آذربایجان درگیر شود یا طالبان ظرف چند روز افغانستان را تسخیر کند. به نظر من پروسه ای وجود دارد، پازلی در منطقه در حال چیده شدن است و ترتیبات امنیتی منطقه در حال عوض شدن است.

متن گفت وگوی خبرنگار شفقنا آینده با دکتر مومنی را می خوانید:

_ آیا برخی تنش ها و چالش هایی که اخیرا بین ایران و بعضی کشور های همسایه مثل آذربایجان، افغانستان و … به وجود آمده می تواند در آینده ادامه دار باشد یا این چالش ها عمدتا مقطعی هستند؟

چالش های ایران با برخی همسایگان موضوعی فرامنطقه ای است 

ترتیبات امنیتی منطقه در حال عوض شدن است

چهل درصد نفت اسرائیل از آذربایجان تامین می شود

واقعیت این است که مسائلی که ایران در مرزهای شمال غرب خود دارد از جمله آذربایجان یا سیاست هایی که ترکیه به دنبال آن است یا مسائل و مشکلات ایران در مرزهای شرقی خود با افغانستان موضوعی فرا منطقه ای است و اینطور نیست که ایران یک شبه با آذربایجان درگیر شود یا طالبان ظرف چند روز افغانستان را تسخیر کند. به نظر من پروسه ای وجود دارد، پازلی در منطقه در حال چیده شدن است و ترتیبات امنیتی منطقه در حال عوض شدن است. این مساله نشات گرفته از دو چیز است؛ یک بحث انرژی چون حوزه خزر منطقه ای نفت خیز است و رقابت هایی بین روسیه و کشور های اروپایی و آمریکا وجود دارد و بحث دوم محدود سازی ایران است. باید قبول کنیم که آمریکا و اروپا و اسرائیل بیکار ننشسته اند، آنها هم رایزنی می کنند و لابی می کنند و دیپلماسی خود را فعال کرده اند. رژیم صهیونیستی از آن طرف خاورمیانه آمده و در آذربایجان فعال شده است درحالیکه نه از نظر دینی و نه از نظر فرهنگی هیچ سنخیتی ندارند ولی روابط استراتژیک برقرار کرده اند و قرارداد های مهم بسته و چهل درصد از نفت اسرائیل از آذربایجان تامین می شود یا پاکستان از مرزهای جنوب شرقی ایران آمده و با آذربایجان مانور مشترک می دهد، درحالیکه پاکستان با ترکیه و آذربایجان سنخیتی ندارند.

در منطقه سیاست گذاری کلانی صورت گرفته است

طالبان محصول مشترکی از آمریکا و پاکستان بود

معلوم است که در منطقه سیاست گذاری کلانی صورت گرفته است و سعی می کنند این کشور ها را به هم وصل کنند همانطور که آمدن طالبان به افغانستان پیش بینی شده و برنامه ریزی شده بود جنگ و آزادسازی قره باغ نیز برنامه ریزی شده بود و در نهایت تمامی این اهداف به زیان ایران تمام می شود. پاکستان از طالبان حمایت کرده است یعنی طالبان محصول مشترکی از آمریکا و پاکستان بود یعنی کل مرزهای شرقی ما در دست این گروه است از طرفی ترکیه و آذربایجان و گرجستان بر علیه ما تحریک شده اند و پاکستان با آذربایجان و ترکیه مانور سه برادر را برگزار می کنند و در مرزهای ما اتحادی بوجود آورده اند. از طرفی صهیونیستها در آذربایجان و ترکیه و قره باغ حضور اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و نظامی دارند و مستشاران نظامی خود را به این مناطق آورده و آموزش می دهند، پهباد های پیشرفته ای به آذربایجان داده و به آنها آموزش می دهند. یعنی اسرائیل در این منطقه برای خود حق و حقوقی تعریف می کند.

در جنوب خلیج فارس کشور های عربی یک به یک با اسرائیل رابطه برقرار می کنند

دولت آذربایجان همیشه ایران را به عنوان قدرتی منطقه ای قبول داشت

در جنوب خلیج فارس کشور های عربی یک به یک با اسرائیل رابطه برقرار می کنند. عمان و بحرین و قطر و امارات با اسرائیل هم پیمان شده اند و ما را در محاصره قرار داده اند. بیشترین حجم تجاری ما در این منطقه با امارات است و ما ترانزیت داریم اما اسرائیل سیستم مرزی و فرودگاهی و امنیتی امارات را بر عهده گرفته است. در واقع اگر ما وارد امارات بشویم باید تحت نظارت اسرائیلی ها کار کنیم، این یک واقعیت است و این اتفاقات یک شبه رخ نداده است. دولت آذربایجان در سی سال گذشته توان اظهار نظر و مخالفت و ابراز مواضع ضد ایرانی نداشت و نمی خواست چنین کاری بکند. دولت آذربایجان همیشه ایران را به عنوان قدرتی منطقه ای قبول داشت و آنچه که امروز الهام علی اف مطرح می کند حرفی است که در دهان این بنده خدا گذاشته اند.

اگر الهام علی اف اظهارات ضد ایرانی دارد به پشتوانه حمایت های غرب و روسیه و اسرائیل است

روس ها هیچ وقت منافع آذربایجان و اسرائیل و اروپا و آمریکا را فدای روابط با ما نمی کنند

اگر الهام علی اف مانوری انجام می دهد و سیاستی دارد و موضع گیری می کند و اظهارات ضد ایرانی دارد به پشتوانه حمایت های غرب و روسیه و اسرائیل است. نباید از این نکته غافل بود که روس ها در این قضیه با ما نیستند. روس ها هیچ وقت منافع آذربایجان و اسرائیل و اروپا و آمریکا را فدای روابط با ما نمی کنند. مگر حجم روابط ما با روسیه از نظر دلاری چقدر است؟ روس ها از این وضعیت استفاده می کنند. امروز آمریکا مرزهای ایران را متشنج کرده است، امروز برای صحبت با شرق کشور باید با پاکستان صحبت کنیم. افغانستان نیز توسط طالبان به نوعی به دست پاکستان و ترکیه سپرده شده است، فرودگاه کابل در اختیار ترکیه است یعنی امنیت خود را به ترکیه محول کرده اند و ما هر اقدامی انجام بدهیم و اگر جنگی بشود پاکستان و افغانستان و ترکیه و آذربایجان و گرجستان بر علیه ما خواهند بود و ما نقطه ترانزیتی نداریم. بجز خلیج فارس نقطه ترانزیت ایران قفقاز است که اگر آذربایجان و ترکیه و گرجستان این نقطه را هم ببندند ایران دیگر راهی ندارد و اقتصاد ما فلج می شود.

_ گفته می شود آذربایجان از مسیر آستارا راه های ترانزیت کالا را به روی ایران بسته است؟

سیاست گذاری بلند مدتی در قفقاز نداشتیم

دولت گفته است می خواهیم مشکل معیشت را حل کنیم وقتی نمی توانیم کالا وارد یا صادر کنیم چطور به این هدف می رسیم؟

تحریک ترکیه و آذربایجان و پاکستان بر علیه ایران فشار بر کشور ما است

امروز ترکیه هم بسته است، مشکل ما این است که سیاست گذاری بلند مدتی در قفقاز نداشتیم. ما منطقه را ول کردیم و به دنبال پرونده هسته ای و برجام رفتیم. اگر ترانزیت ما با قفقاز بسته شود و امارات هم بگوید خدماتی به ما نمی دهد اقتصاد کشور متوقف می شود و ما نمی توانیم کاری کنیم. دولت گفته است ما می خواهیم مشکل معیشت را حل کنیم و اقتصاد را شکوفا کنیم وقتی نمی توانیم کالا وارد یا صادر کنیم چطور به این هدف می رسیم؟ ۷۰% از قطعات ماشین تولید ملی ما از خارج می آید! موضوع این است که آمریکا و اسرائیل و اروپا سیاستی اجرا کرده اند و به قول معروف می خواهند با پنبه سر ببرند. آمریکایی ها سیاست های خود را بر اساس فشار حداکثری به ایران اجرا می کنند. تحریک ترکیه و آذربایجان و پاکستان بر علیه ایران فشار بر کشور ما است. ایران با کدام کشور همسایه روابط داشته باشد؟ در سیاست خارجی ما اولویت برای برقراری رابطه با کشور های همسایه و مسلمان است ولی امروز نه مسلمان و نه غیر مسلمان کمتر با ما هستند. ما در این تخریب خود کرده در مانده ایم و این مشکل ما است.

_ هدف از ایجاد این وضعیت چیست؟

می خواهند کاری که با لیبی کردند با ایران انجام بدهند

هدف وارد کردن فشار به ایران در جهت قبول خواسته های غرب است، می خواهند کاری که با لیبی کردند با ما انجام بدهند. آمریکایی ها فشار های زیادی به ایران آوردند در زمان اوباما تحریم هایی گذاشتند و ترامپ فشار حداکثری داشت و قدم به قدم جلو آمده اند. ما از نظر مالی بسته هستیم از نظر سوییفت بسته هستیم، از نظر ترانزیت بسته ایم و از هر نظر در فشاریم و امروز این را عملیاتی می کنند. آذربایجان را به بهانه ارمنستان بر علیه ایران تحریک کردند، ترکیه را به بهانه حمایت از آذربایجان بر علیه ایران تحریک کردند، پاکستان را به بهانه اختلافی که با هند دارد تحریک کرده اند و این توطئه ای برنامه ریزی شده بود که قدم به قدم اجرا می شود و ما غافل هستیم. ما به دنبال یک سری مسائل افتاده ایم که مهم نیستند همه اینها به قبول برجام وبرگشتن به مذاکرات ختم می شود. آمریکایی ها سه چیز از ایران می خواهند. ۱. از بین بردن توان هسته ای ۲. خروج ایران از لبنان و یمن و سوریه و عراق و عدم حمایت از گروه های جهادی و انقلابی در منطقه ۳. مسائل حقوق بشری که مد نظر خودشان است، ما یا باید این سه خواسته را قبول کنیم و یا فشار ها را تحمل کنیم. ولی تا کی می توان فشار ها را تحمل کرد؟! ما می خواهیم اشتغال داشته باشیم ولی اشتغال بدون تولید و بدون مواد اولیه و بدون صادرات معنایی ندارد. در حقیقت ما گرانی و بیکاری و تورم را دنبال می کنیم و این مشکلات همان چیزی است که آنها از ما می خواهند.

_ در این شرایط ایران باید چه سیاستی اتخاذ کند؟

منافع ملی ما باید در اولویت قرار بگیرد

اولویت داشتن این نیست که دشمن تراشی کنیم

مشکل ما این است که سیاست گذاری محفلی و رفاقتی داریم

ما یک همسایه نداریم که با او روابط استراتژیک داشته باشیم

احتمالا چند وقت دیگر بحث برقراری روابط بین عراق و رژیم صهیونیستی مطرح خواهد شد

سیاست ملی، منافع ملی ما باید در اولویت قرار بگیرد. حفظ نظام اولویت بر هر چیزی است و باید ببینیم چطور می توان نظام را حفظ کرد. اولویت داشتن این نیست که دشمن تراشی کنیم و نتوانیم جوابگو باشیم. باید افرادی نخبه و کارشناس و توانمند بیایند و مسئولیت هایی بگیرند و سیاست گذاری کنند. مشکل ما این است که سیاست گذاری محفلی و رفاقتی داریم درحالیکه باید کارشناس وارد مساله بشود. می توان ایرانی ها را از تمام دنیا جذب کرد. امروز وضعیت به گونه ای است که همه بر علیه ما اجماع کرده اند، ما یک همسایه نداریم که با او روابط استراتژیک داشته باشیم. حتی اگر عراق را حساب کنید همین الان در شمال عراق نشست روابط با اسرائیل را برگزار کرده اند یعنی آنجا هم همین مساله مطرح است و امروز بحث بازگرداندن عراق به جامعه عرب در حال طرح شدن است احتمالا چند وقت دیگر بحث برقراری روابط بین عراق و رژیم صهیونیستی مطرح خواهد شد چون عراق در حوزه عربی تعریف می شود.

امروز مشکل ما نبود سیاست ملی است

امروز وقت نگاه ملی به مسائل است و وقت نگاه حزبی و قومی و صنفی نیست

امروز مشکل ما نبود سیاست ملی است، ما برنامه نداریم و چیزی می گوییم و کاری انجام می دهیم. ده سنگ هم بیاندازید یکی به هدف می خورد. ما با احتمالات پیش می رویم و می گوییم یکی خورد درحالیکه بیست تا خارج از هدف بود. در زمان دولت قبل فرصت های بسیاری را در مورد برجام از دست دادیم امروز دولت جدید هم نمی تواند کاری بکند. مطمئنا نه می تواند و نه اجازه می دهند. اروپا و آمریکا اوضاع و احوال ما را مانیتور می کنند و آمریکا و اسرائیل به خوبی می دانند اوضاع ایران چطور است و به ما فشار می آورند. اذربایجان که اینهمه شاخ و شانه می کشند خودشان نیستند به الهام علی اف نگاه نکنید پشت سر او اسرائیل و امریکا و اروپا قرار دارند در غیر این صورت علی اف جرات نداشت به این درشتی از مسائل امنیتی صحبت کند و ایران را تهدید کند این رفتار او در مغز نمی گنجد. امروز وقت نگاه های ملی به مسائل است و وقت نگاه حزبی و قومی و صنفی نیست اگر ما اتحاد ملی داشته باشیم هیچ مشکلی نخواهیم داشت و چون اتحاد ملی کمتر داریم دشمنان سو استفاده می کنند.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.