هاآرتص: بایدن از طریق تعامل با ایران دنبال چند هدف مختلف است!
شفقنا آینده- امین فرجپور: روزنامه صهیونیستی هاآرتص در یادداشتی ادعا کرده که جو بایدن از طریق نزدیک شدن به جمهوری اسلامی ایران به دنبال دستیابی به اهدافی پرشمار است. از نگاه محمد زیشان، ستوننویس این روزنامه، دولت بایدن با برقراری رابطه با جمهوری اسلامی هم میتواند چین (و حتی روسیه) را تحت فشار بگذارد، هم مانع جاهطلبی گروههایی مانند طالبان شود، و هم این که به برخی از متحدینش پیامهایی خاص بدهد. به باور مشاور نمایندگی هند در سازمان ملل، جو بایدن با برقراری رابطه با جمهوری اسلامی ایران نه فقط بر معادلات منطقه خاورمیانه که بر جغرافیای سیاسی تمام دنیا تاثیر خواهد گذاشت و بنابراین اشتباه نیست اگر بگوییم شکست در حصول توافق با جمهوری اسلامی ایران برای آمریکا بسیار پرهزینه خواهد بود.
محمد زیشان که به چند دولت قدرتمند در منطقه خاورمیانه مشاوره میدهد، در روزنامه هاآرتص اسرائیل درباره وضعیت حاکم بر منطقه خاورمیانه در حدود یک سال اخیر مدعی شده است: «خاورمیانه در روزهای آخر دونالد ترامپ به دو بخش تقسیم شده بود. یک طرف کشورهای حاشیه خلیج فارس بودند که برای ایجاد فشار بر جمهوری اسلامی ایران روی همکاری اسرائیل حساب باز کرده بودند و سوی دیگر هم جمهوری اسلامی ایران ایستاده بود که از همکاری و همراهی ترکیه، پاکستان و بقیه جهان اسلام برای مقابله با اعراب استفاده میکرد».
ستوننویس هاآرتص با اشاره به این که فضای دوقطبی حاکم بر منطقه، حاصل سیاستهای منطقهای دونالد ترامپ مبنی بر تعامل با کشورهای حاشیه خلیج فارس برای منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران بود، عقیده دارد که با پایان دوره ترامپ اوضاع تغییرات چشمگیری کرده است: «پرزیدنت جو بایدن این تغییرات را شکل داده؛ با توقف حمایت آمریکا از عربستان سعودی در جنگ یمن، با انتقاد از محمد بنسلمان ولیعهد سعودی در مورد قتل جمال خاشقچی، و البته با اعلام انگیزه و تمایل خود برای احیای برجام».
محمد زیشان عقیده دارد که بایدن با این سه کار عمده شرایط دیگری را در منطقه خلیج فارس ایجاد کرده است: «در نتیجه سیاستهای جدید واشنگتن، شاهد کاهش تنش بین کشورهای حاشیه خلیج فارس با جمهوری اسلامی ایران، صلح عربستان سعودی با ترکیه و البته عادیسازی روابط کشورهای حاشیه خلیج فارس با قطر بودهایم و از سوی دیگر توقف عملیات امارات متحده عربی در یمن نیز شرایط کاملا متفاوتی را در منطقه حاکم کرده است. شرایطی که به بایدن اجازه میدهد مباحثی مانند حقوق بشر و برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران را نیز در متن اهدافش قرار دهد».
نویسنده هاآرتص در ادامه با اشاره به لزوم احیای برجام درباره تبعات منطقهای این امر مینویسد که «بیتردید تعامل واشینگتن با تهران تبعاتی با خود به همراه خواهد داشت، ولی خطرات ادامه وضعیت فعلی بسیار بسیار بیشتر است و نه فقط برای منطقه، که شاید در مقیاس فرامنطقهای نیز تنشآفرین باشد».
زیشان همچنین با تاکید بر این که خروج ترامپ از توافق هستهای باعث نزدیکی روزافزون جمهوری اسلامی ایران و چین شد، قرارداد سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری چین در ایران و افزایش صادرات نفت ایران به چین را نمونههایی آشکار از روابط نزدیک و عمیق پکن با تهران عنوان میکند- که راه ورود چین به بازار خاورمیانه را باز کرده است. در واقع از نظر نویسنده این روزنامه صهیونیستی نفوذ چین در خاورمیانه حاصل سیاستهای دونالد ترامپ است. سیاستهایی که باعث نزدیکی پکن و تهران شد و نفوذ ژئوپلیتیکی چین را در منطقهای که به طور سنتی تحت نفوذ آمریکا قلمداد میشد، افزایش داد.
در ادامه یادداشت، نویسنده با اشاره به تمایل همیشگی ایران برای حفظ استقلال خود به بایدن توصیه کرده از مقاومت ذاتی ایران برای جلوگیری از وابستگی به چین و البته نارضایتی مردم ایران از این کشور استفاده کرده و شرایط برقراری تعامل با جمهوری اسلامی ایران را مهیا کند. به خصوص که بایدن بارها به روشنی گفته که چین را به عنوان چالش اصلی استراتژیک آمریکا میبیند و بنابراین باید از هرگونه امکانی برای کاهش نفوذ منطقهای پکن استقبال کند.
یکی از مناطقی که پکن به دنبال بسط و تعمیق نفوذش در آنجاست، افغانستان است که جمهوری اسلامی ایران آنجا اهرم فشار قابلتوجهی دارد و رفع یا حتی کاهش تنش بین آمریکا و جمهوری اسلامی ایران میتواند با افزایش نقش و نفوذ ایران، هم جلوی جاهطلبیهای چین را در این کشور بگیرد و هم این که نزدیکی جمهوری اسلامی ایران به پاکستان و طالبان کمکی برای مدیریت بهتر اوضاع امنیتی ناآرام افغانستان خواهد بود- که میتواند برای کشورهای خارج از منطقه خاورمیانه نیز مهم باشد.
با این حال، هاآرتص مدعی است که تعامل بایدن با جمهوری اسلامی ایران به این سادگی هم نیست، به خصوص که تهران تاکنون بر مواضع خود اصرار ورزیده و بارها به جهانیان گفته تا زمانی که واشنگتن تحریمهای خود را لغو نکند، پای میز گفتگو در مورد برنامههای هستهای خود نخواهد نشست. این یعنی که با توجه به انتخابات ریاست جمهوری اواخر سال جاری در ایران، بایدن زمان زیادی برای دستیابی به رابطهای سازندهتر با تهران در اختیار ندارد و این نیز خطرات موجود در رابطه پر تنش دو کشور را آشکارتر جلوه میدهد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.