افزایش چالش ترکیه با ایران در سنجار عراق/ گزارش المانیتور

شفقنا آینده- امین فرج‌پور: فهیم تستکین در المانیتور در این مورد نوشته است: عملیات نظامی ترکیه در منطقه سنجار که در شمال عراق واقع است، باعث تشدید چالش های  آنکارا و تهران  شده است. منطقه‌ای سنجار منطقه ای  نفت‌خیز است که منابع نفتی‌اش موجب طمع ترک‌ها شده- که آن را میراث از دست رفته عثمانی می‌دانند.

در روزهای آغازین هفته، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران سیاست ترکیه در سوریه و عراق را اشتباه خواند و گفت که تهران حضور نظامی ترکیه در این کشورها را تحمل نمی‌کند. صحبت‌هایی که نشان از وجود تنش در رابطه میان جمهوری اسلامی ایران و ترکیه دارد.

به سوی موصل

در اواسط ماه فوریه، هم‌زمان با حملات نیرو‌های نظامی ترکیه به مواضع نیروهای “پ ک ک” در منطقه سنجار عراق که نزدیک موصل و در امتداد مرز سوریه قرار دارد، شبه‌نظامیان حشد الشعبی نیز، سه گردان خود را در این منطقه مستقر کردند. هدف این تغییر موضع از سوی فرماندهان حشدالشعبی مقابله با تهدید ترکیه عنوان شد.

در حقیقت با این که ترکیه گفته حمله به سنجار به دلیل نگرانی از حضور نیرو‌های کرد «پ ک ک» بوده؛ ولی در واقع به نظر می‌رسد که هدف اصلی ترکیه پیش‌روی به سوی موصل و کنترل این شهر است.

احیای امپراتوری

ترک‌های دست راستی موصل را از نظر تاریخی متعلق به ترکیه می‌دانند. سرزمینی که پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی از دست ترکیه خارج شد و حالا اردوغان و حزب متبوعش با زیر سوال بردن توافق‌ها و معاهدات دوران پایان امپراتوری عثمانی قصد احیای مرز‌های عثمانی یا حداقل افرایش نفوذ در آن مناطق را دارد.

اردوغان ادعا می‌کند که موصل، کرکوک و سلیمانیه که در حال حاضر تحت کنترل اقلیم خودمختار کردستان عراق هستند، در گذشته متعلق به دولت عثمانی بوده‌اند. بخش‌هایی از استان موصل در دوره عثمانی- که حالا ترکیه قصد دارد آن منطقه تاریخی را احیا و در نهایت به خاک خود الحاق کند. ادعایی که از زمان حمله امریکا به عراق در سال ۱۹۹۱ دوباره در دستور کار دولت ترکیه قرار گرفته و به خصوص در سال‌های اخیر این کشور کوشیده با تقویت رابطه تجاری خود با اقلیم کردستان عراق، هم نفوذ خود را بر عراق افزایش دهد و هم این که موقعیت جمهوری اسلامی ایران را در این منطقه تضعیف کند.

رقابت با جمهوری اسلامی ایران

دولت ترکیه که در زمان حمله داعش به موصل آن‌ها را «شورشی‌های جوان- علیه دولت شیعه‌گرای بغداد» توصیف کرده بود، اگر چه در ادامه برای جلوگیری از پیشروی نیرو‌های داعش ناچار شد در کنار کردها قرار بگیرد، اما در این مدت هیچ‌گاه از روابط نزدیک اقلیم کردستان با جمهوری اسلامی ایران راضی نبود. حداقل این که این روابط نزدیک به نفع ترکیه نبود. برای همین هم در مقابل شبه‌نظامیان حشدالشعبی، در حوالی موصل به آموزش شبه‌نظامیان “حشدالوطنی” پرداخت، تا شاید در زمان لازم، از آن‌ها برای اعمال کنترل بر منطقه سود جوید.

دولت ترکیه مخالف فعالیت‌های حشدالشعبی است و مخالف حضور این گروه در موصل است. به خصوص که  حشدالشعبی را دلیل نفوذ گسترده‌ ی ایران در موصل می داند و از سوی دیگر ترکمن‌های شیعه، ایزدی‌ها و سایر اقلیت‌های ساکن در این شهر نیز ارزش زیادی برای کمک‌های حشدالشعبی در زمینه شکست داعش قائل هستند. موضوعی که از دیدگاه ترک ها باعث نفوذ بیشتر جمهوری اسلامی ایران در موصل شده است.

خلاصه و ویرایش شده از: المانیتور